29 stycznia 2015 roku odszedł Jan „Kyks” Skrzek - muzyk i kompozytor bluesowy, mistrz i wirtuoz harmonijki ustnej, młodszy brat Józefa Skrzeka.
Artysta urodził się w Siemianowic ach Śląskich 21 listopada 1953 roku.
Działalność artystyczną rozpoczął na początku lat 70, grając z Leszkiem Winderem, Michałem "Gier" Giercuszkiewiczem i Jerzym "Kawa" Kawalcem w zespole pod nazwą Apogeum, a następnie - Bezdomne Psy. W 2003 r. powstała Śląska Grupa Bluesowa. Muzycy współpracowali m.in. z grupami SBB, Dżem, Cree, Kwadrat, a także z Józefem Skrzekiem, Tadeuszem Nalepą, Ireneuszem Dudkiem, Ryszardem Skibińskim, Ryszardem Riedlem, Zbigniewem Hołdysem, Martyną Jakubowicz.
Tak wspominał „Kyksa” bluesman Ireneusz Dudek:
„Świetnie grał na harmonijce i fortepianie - w sposób nieprzewidywalny i charakterystyczny. Jego koncert zawsze był wydarzeniem. Miał świetny kontakt z publicznością. Był charakterystycznym śląskim bluesmanem - rozpoznawalnym po paru dźwiękach . Był również bardzo dobrym człowiekiem, kolegą, przyjacielem; zawsze serdeczny, pomocny, nigdy nie dbał o karierę i popularność”.
W swojej twórczości poruszał problemy dnia codziennego Ślązaków, identyfikował się z kulturą Górnego Śląska i ją współtworzył. Brał udział w licznych koncertach i festiwalach (m.in. Rawa Blues Festival), nagraniach, programach telewizyjnych i filmach (Janusza Kidawy i Kazimierza Kutza).
W 1997 roku Jan "Kyks" Skrzek nagrał płytę "Modlitwa bluesmana w pociągu" poświęcona pamięci lidera zespołu Dżem , Ryszarda Riedla. Płyta ta zyskała miano Albumu Roku 1997. W 2005 roku wydany został album "Bo takie są dziewczyny", nagrany z Śląską Grupą Bluesową. W 2011 roku wystąpił gościnnie w teledysku rapera Miuosha.
Był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany.
Krzysztof Frankowicz, prowadzący fanpage Znani Siemianowiczanie, w pierwszą rocznicę śmierci artysty podzielił się refleksją:
„Jan "Kyks" Skrzek był serdecznym, zawsze uśmiechniętym człowiekiem, którego życie nie oszczędzało. W pamięci przyjaciół, znajomych na zawsze pozostanie Jankiem, zwyczajnym Jankiem.
Gdy zmarł, jego starszy brat Józef Skrzek powiedział: "było - O Mój Śląsku, umierasz mi w biały dzień, a jest - o Mój Janku, umierasz mi w biały dzień" .
Dokładnie rok temu zgasło śląskie serce bluesa, serce czarne jak śląski węgiel. To był chłop stąd, ze Śląska, z Siemianowic! "W Siemianowicach jest dzielnica" - śpiewał Kyks, dzielnica, która wydała na świat tego wspaniałego artystę, Michałkowice…”
UPAMIĘTNIONY…
>> 11 września 2015 roku w Katowicach w Galerii Artystycznej przy pl. Grunwaldzkim odsłonięto płaskorzeźbę Jana "Kyksa" Skrzeka.
>> 20 kwietnia 2016 r. pośmiertnie został laureatem nagrody im. Wojciecha Korfantego.
>> 30 maja 2016 r. artystę uhonorowano złotą Odznaką Honorową Za Zasługi dla Województwa Śląskiego.
>> Każdego roku w listopadzie odbywa się impreza: MICHAŁKOWICKIE BLUESOWANIE im. Janka „Kyksa” Skrzeka.
Zapraszamy do wspominania wybitnej postaci i słuchania wyjątkowej muzyki tego „Chopa z Siemianowic”…
Źródło:
Jacobson Marcin: Jan Kyks Skrzek (1953-2015)
fot. Arkadiusz Dzielawski