Dzisiaj przypada kolejna rocznica tragicznej śmierci Tadeusza Majcherczyka (ps. „Zdan”), dowódcy 1 kompanii w batalionie „Łukasiński”, dowódcy batalionu „Chrobry I”.
Urodzony 30.01.1906 r. w Dąbrowie Górniczej Tadeusz, był synem Teofila, dyrektora siemianowickich Zakładów Cukierniczych „Hanka”, nazywanego w gronie najbliższych „czekoladowym dziadkiem”.
Mając niespełna trzynaście lat, uciekł z domu wraz ze swym starszym bratem Lucjanem, by wziąć udział w walkach w obronie Lwowa (w walkach tych jego brat zginął). Później brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej.
Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Biedrusku. Po maturze podjął naukę w Wyższej Szkole Handlowej w Katowicach, pracując równocześnie w Syndykacie Hut Żelaza. Angażując się w działalność patriotyczną, pełnił funkcję komendanta Związku Rezerwistów w Siemianowicach. Wyróżniał się aktywnością w czasie zbiórek na Fundusz Obrony Narodowej.
W 1938 roku wstąpił do wojska. Tuż przed wybuchem wojny współorganizował batalion Obrony Narodowej „Katowice. Brał udział w kampanii wrześniowej. W bitwie pod Tomaszowem Lubelskim został ciężko ranny i dostał się do niemieckiej niewoli.
Został wywieziony do Oflagu IV C w Colditz (w Saksonii). W maju 1940 r. wraz z przywiezioną częścią grupy trafił do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie.
W stolicy nawiązał kontakty konspiracyjne. Wstąpił do POZ a potem AK. W 1943 r. został dowódcą 1 kompanii „Troki” w batalionie „Łukasiński”.
Brał udział w Powstaniu Warszawskim. 18.08 został mianowany dowódcą batalionu „Chrobry I”, który walczył w rejonie Pasażu Simonsa.
23.08. został ciężko ranny. Dostał się do szpitala, w którym 2.09, kiedy Niemcy i Własowcy dokonywali likwidacji rannych. Wyniesiony przez dwie sanitariuszki, Helenę Kłosowicz, ps. „Monika” i Danutę Siemaszko, ps. „Danka”, uniknął śmierci i został umieszczony niemieckim szpitalu polowym w Seminarium oo. Karmelitów na Krakowskim Przedmieściu. 26.09, w związku z likwidacją szpitala, za zgodą i pomocą niemieckiego lekarza, trafił do szpitala we Włochach pod Warszawą. Potem ukrywał się w domu rodziców „Moniki” w Pruszkowie.
W wyniku odniesionych ran stracił nogę - została mu amputowana bez środków znieczulających. Efektem obrażeń wywołanych zatrutymi pociskami była niesprawna ręka.
W 1945 r. wrócił do Siemianowic i próbował po trudach wojennych poukładać sobie życie. Niestety, nigdzie nie mógł znaleźć pracy.
Dopiero w 1946 roku zatrudniono go przy odbudowie mostu na trakcie kolejowym Warszawa-Kraków, który został wysadzony przez Niemców podczas ucieczki.
"Zdan" pracował tam przez dwa lata. Potem na nowo szukał pracy w Siemianowicach. Na krótko zatrudniono „Zdana” w Centrostalu, by natychmiast zwolnić go po telefonie z UB. Wreszcie zdobył etat zaopatrzeniowca w Zjednoczeniu Wodno-Inżynieryjnym. Budowano wówczas zaporę goczałkowicką. Biura firmy mieściły się w okolicach lotniska katowickiego, przy ulicy Francuskiej. „Zdan” codziennie pokonywał tę trasę pieszo (mając protezę!).
7 października 1956 r. major Tadeusz Majcherczyk jak zwykle wyszedł do pracy, drogą na skróty przez tory. Wracając do domu, został potrącony przez lokomotywę. Wszyscy wiedzieli, że przyłożyli do tego swą rękę funkcjonariusze komunistycznej bezpieki. Tadeusz Majcherczyk–Zdan zmarł 8 listopada 1956 r. Ciało było tak zmasakrowane, iż trudności z identyfikacją miała nawet najbliższa rodzina.
Mimo przeżytej wojny, oglądania śmierci wielu młodych ludzi, zachowywał pogodę ducha i starał się normalnie funkcjonować w nowej, powojennej Polsce. Ale, jak wspomina jego córka Danuta Wyrwik, „cały czas miał poczucie, że to nie była jego Polska”.
Tadeusz Majcherczyk został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych (1939 r. i 1944 r.), pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika. W marcu 1983 r. Rada Państwa nadała mu Krzyż Powstańczy.
W Siemianowicach został upamiętniony na Pomniku Czynu Niepodległościowego, który mieści się na Placu Skargi.
Zachęcamy do obejrzenia filmu:
oraz przeczytania artykułów:
Siemianowicki Rocznik Muzealny 2007, nr 6, s. 21-59